Prof. Dr. Kazım Çeçen Slayt Arşivi

Prof. Dr. Kâzım Çeçen Slayt Arşivinin Hazırlanışı ve Kullanımı

(Resimleri Derleyen: Emekli Öğr. Gr. Celâl Kolay)

 5855 slayt ve 700 negatif filmin taranmasıyla oluşturulan bu arşiv, ağırlıklı olarak 1970’lerin son yıllarından başlayarak 1990’lı yılların ortalarına dek süren Osmanlı ve Roma dönemleri su yapıları ve isale hatları araştırmaları sırasında çekilen slayt ve negatifleri kapsamaktadır. Suyolları dışında Bilim ve Teknoloji Tarihi Araştırma Merkezi’nde bulunan İTÜ tarihi ile ilgili nesneler, teknoloji tarihi ile ilgili el yazmalarının ve bazı suyolları haritalarının reprodüksiyonları, yurtiçi ve yurtdışında yapılmış gezilerde çekilmiş slaytlar da bulunmaktadır.

    

Slayt ve negatifler, toplam 13 başlık altında sınıflandırılmıştır. Bu başlıklar ve içerikleri şöyledir:

 

01. El Yazmaları-Haritalar: Bu başlık altında Ali Kuşçu, Ali Macar Reis, Benu Musa. Biruni,

 El-Cezeri, El-Kaşi, Hayyam, İbn Erenboğa ez-Zerdkaş, İbnü’l-Heysem, Nasireddin Tusi, Piri Reis ve Takiyüddin’in yazmalarından çekilmiş slaytlar yer alır. (Birkaç adet de bazı yazmalardan alınmış tekil slaytlar vardır) (Bu bölüm suyolu haritalarını kapsamaz. Suyolu haritaları, ilgili suyolu başlığı altında verilmiştir)

 

02. Eski İstanbul Haritaları: Tarihi yarımada ve İstanbul’a ait eski haritaları kapsar (Kauffer, Hellert, Stolpe haritaları)

 

03. İstanbul Görüntüleri:  Avrupa yakası-tarihi yarımada, Avrupa yakası-Pera bölgesi, Anadolu yakası, Boğaziçi, Eski İstanbul ve Warwick Goble İstanbul Resimleri alt başlıklarından oluşur. Bu başlıklar altında camiler, meydanlar , semtler ve belirli yapılar sınıflandırılmıştır.

 

04. İşlemeli Bezler, Peşkir, Halı vs: Nuri Arlasez koleksiyonu olup Topkapı Sarayı’na bağışlanan işlemeli bezler, peşkir, mendil, vs.

 

05. İTÜ Tarihi-Teknik Müze: Bu başlık altında İshak Hoca’nın tablosu, El-Cezeri su saatinin modeli, Mühendishane’nin eski mezun ve öğrenci fotoğrafları, İTÜ’de bulunan usturlablar, rubu tahtaları ve mühendishane ile ilgili dokümanların fotoğrafları, 1981’deki Uluslararası Türk-İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Kongresi sırasında düzenlenen İTÜ Tarih Sergisi resimleri ve bu kongre için yaptırılan el Cezeri su saati modelinin resimleri alt başlıklar içinde bir araya getirilmiştir.

 

06. Köprüler: Babaeski, Büyükçekmece, Drina, Halkalıpınar, Haramidere, II.Bayezid (Edirne), Kanuni (Gebze), Mostar, Saray (Edirne), Silivri, Sinanlı (Alpullu) ve, Sokullu (Lüleburgaz) köprülerinin resimleri bulunmaktadır.

 

07. Minyatürler: Chester Beatty minyatürü, Matrakçı minyatürleri, Rasathane minyatürleri gibi çeşitli minyatürlerin slaytları bu başlık altında bir araya getirilmiştir.

 

08. Osmanlı Sultanları resim-tuğra-türbe-minyatür vb.: Osmanlı sultanlarından Fatih, I.Ahmet, I.Mahmut, I.Mehmet, II.Abdülhamit, II.Bayezid, II.Mahmut, II.Osman, II.Selim, III.Ahmet, III.Mustafa, III.Osman, III.Selim, IV.Mehmet, IV.Murat, ve Kanuni Sultan Süleyman’ın portre, tuğra, minyatür ve türbelerinin slaytları bu başlık altında toplanmıştır. Ayrıca Mihrimah Sultan’ın portresi de bu başlık altında yer alır.

 

09. Paşa (resim, heykel, mühür): Bu bölümde Köprülü Mehmet Paşa, Cezayirli Gazi Hasan Paşa, Altunizade İsmail Paşa, Koca Mustafa Paşa, Mahmut Paşa, Sadrazam Yusuf Paşa, Hekimoğlu Ali Paşa, Mahmut Paşa, Ebussuut Efendi gibi Osmanlı sadrazam ve paşalarıyla önemli kişilerin resim ve mühürleri bulunmaktadır.

 

10. Suyolları: Bu bölüm Osmanlı dönemi ve Roma-Bizans suyolları, yapı, eser vd.olarak iki ana alt başlık altında toplanmıştır. Osmanlı dönemi ana başlığı altında Kırkçeşme, Halkalı, Taksim, Hamidiye, Topkapı Sarayı su yapıları ve Üsküdar suları alt başlıkları yer alır. Kemerler, bentler, ızgaralar, su terazileri, maksemler , havuzlar, çeşme ve sebiller, planlar ve suyolu haritaları, ilgili alt-başlıklar altında sınıflandırılmıştır. Roma-Bizans suyolları, yapı, eser vd. ana başlığı altında ise Arkeoloji Müzesi’nden eserler, Balıklı havuz, imparator resimleri (heykel, büst), Istranca suyolu, kemerler (İstanbul), Roma suyolu (Side-Manavgat) ve sarnıçlar alt-başlıkları yer alır. Kemerler (İstanbul) başlığı altında şehirdeki Roma dönemi kemerleri yer alır, Istranca suyolunun kemerleri, Istranca suyolu başlığı altında sınıflandırılmıştır. Roma döneminde yapılmış ancak Osmanlı döneminde de kullanılmış bazı yapılar (örn.: Ma’zulkemer vb.gibi) her iki başlık (Roma ve Osmanlı)  altında da verilmiştir.

 

11. Teknoloji Tarihi Dersi Diaları: Bu başlık altında K.Çeçen’in 1990’lı yıllarda İTÜ İnşaat Fakültesi’nde verdiği Teknoloji Tarihi dersine ilişkin slaytlar bir araya getirilmiştir.

 

Arşivin diğer konu başlıkları:

Kâzım Çeçen
Yurtdışı gezi resimleri
Yurtiçi gezi resimleri

 

Prof. Dr. Kâzım Çeçen hakkında:

Kazım Çeçen 1919 yılında Elazığ'da doğdu. 1943'de Berlin Teknik Universitesi Su Mühendisliği kolundan Dipl. Ing. (Yüksek Mühendis) Ünvanını alarak mezun oldu. Aynı yerde doktora çalışmasına başladı. Savaş nedeniyle 1945 yılında yurda dönerek Istanbul Teknik Üniversitesi'ne girdi. 1949 yılında Doçent ve 1960 yılında Profesör oldu.1959 yılında Avusturya Graz Teknik Üniversitesinde doktorasını tamamlayarak "Dr. techni." ünvanını aldı. 1963 de İTÜ Inşaat Fakültesi Hidrolik ve Su Kuvvetleri Kürsüsü Başkanlığına atandı. 1982'de aynı Fakülte'de Hidrolik Anabilim Dalı Başkanı oldu. 1962-64 arasında İnşaat Fakültesi Dekanlığı yaptı. 1979 yılından başlayarak İTÜ Bilim ve Teknoloji Tarihi Araştıma Merkezi Müdürü oldu. 1985 yılında Braunschweig Teknik Üniversitesinde ders verdi. 1986 da emekli oldu. 1991 yılına kadar İTÜ Su ve Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Uygulama Araştırma Merkezinde çalıştı. Bilim Merkezi Vakfı'nın kurucularından biriydi. 1997 yılındaki ölümüne kadar 1TÜ'de Teknoloji Tarihi dersini verdi. Prof. Çeçen'e 1967 yılında Deutsche Wasserwirtschaft, E.V. Berlin tarafından Gothilf Hagen madalyası, 1976 yılında TÜBİTAK tarafından Bilim ödülü verildi.